Επίσκεψη
ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ, 14ος – 18ος αι. / SAINT VLASIOS, 14th – 18th c.
Μπαίνοντας μέσα στους δαιδαλώδεις δρόμους της Κυριώτισας, ξεχωρίζει στην πλατεία Γρ. Ξενόπουλου ο παλαιολόγειος άγιος Βλάσιος, με τους αρχαιοπρεπείς αγγέλους της Πρόθεσης που μερικοί τους αποδίδουν στον Καλλιέργη, το ζωγράφο στο ναό του Χριστού Σωτήρα του Ιγνάτιου Καλόθετου. Η μονόχωρη ξυλόστεγη εκκλησία του αγίου Βλασίου των αρχών του 14ου αι., δέχθηκε διαδοχικές μετασκευές και προσθήκες, καθώς στο β΄ μισό του 14ου αι. προστίθεται στοά στη νότια πλευρά της, ενώ στο 16ο αι. διευρύνεται σημαντικά με την καθαίρεση του δυτικού και μέρους του βόρειου τοίχου του και την προσθήκη περιστώου και στις τρεις πλευρές της. Η τελευταία επέμβαση στο κτίσμα χρονολογείται στις αρχές του 18ου αι., όταν ανακατασκευάζεται ο βόρειος τοίχος του περιστώου. Το αρχικό στρώμα τοιχογράφησης του ναού παρουσιάζει εικονογραφικές ομοιότητες και παράλληλες αισθητικές επιλογές με τη ζωγραφική στο ναό της Αναστάσεως του Χριστού, και έχει συνδεθεί στο παρελθόν με την καλλιτεχνική παραγωγή του Καλλιέργη, ενώ σύμφωνα με πρόσφατες απόψεις θεωρείται έργο τοπικού εργαστηρίου που εμπνέεται από την τέχνη του Καλλιέργη στο ναό του Χριστού και χρονολογείται στη δεκαετία 1320-1330. Οι τοιχογραφίες του 14ου αι. βρίσκονται στο αρχικό τμήμα του ναού και στην κατά λίγο μεταγενέστερη νότια στοά. Υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι μεταγενέστερες τοιχογραφίες στον κυρίως ναό έχουν επικαλύψει μερικές παραστάσεις του 14ου αι. Στις αρχές του 14ου αι., αποδίδονται οι παραστάσεις στην κόγχη και τον ανατολικό τοίχο του ιερού, στον βόρειο τοίχο του ιερού και τον νότιο τοίχο του ναού . Στη δεύτερη φάση του 14ου αι. τοποθετείται η διακόσμηση της νότιας εξωτερικής όψης του αρχικού ναού και του ανατολικού τοίχου της νότιας στοάς. Η επισκευή του ναού στο 16ο αι. που επέφερε αλλοιώσεις στο αρχικό κτίσμα συνοδεύθηκε και από νέα τοιχογράφηση στον νότιο τοίχο του κεντρικού κλίτους, στο εσωρράχιο του δυτικού μεγάλου τόξου, στον δυτικό τοίχο του περιστώου, στην κόγχη και τον τοίχο της πρόθεσης, και στον διαχωριστικό πεσσό κεντρικού κλίτους και βόρειας στοάς. Στον 18ο αι. τοιχογραφείται ο βόρειος τοίχος του ναού σε δύο ζώνες. Επίσης την ίδια περίοδο, μερικές μικροεπεμβάσεις στο εσωτερικό, όπως το φράξιμο της θύρας του νότιου αρχικού τοίχου, καλύφθηκαν με τοιχογραφίες.
Upon entering the labyrinthine roads of Kyriotisa, there stands out the Palaeologan church of St. Vlasios in Gr. Xenopoulou Square, with the archaizised angels in the sanctuary apse that some attribute to Kalliergis, the painter of the mural decoration in the church of Christ the Saviour of Ignatios Kalothetos. The single-naved timber-roofed church of St. Vlasios, of the early 14th c., underwent successive conversions and additions, as an arcade was added to its southern side in the second half of the 14th c., while in the 16th c. the church expanded considerably following the demolition of the western and part of the northern wall, as well as the addition of an ambulatory on all three sides. The last intervention took place in the early 18th c., when the northern wall of the ambulatory was reconstructed. The initial layer of the mural decoration is characterised by iconographic features and aesthetic choices similar to the decoration of the church of the Resurrection of Christ, and have previously been associated with the artistic production of Kalliergis, while according to recent views it is the work of a local workshop inspired by the art of Kalliergis in the church of Christ, and is dated in the decade 1320-1330. The mural paintings of the 14th-c. are placed in the original part of the church and the somewhat more recent southern arcade. It is quite likely that later mural paintings of the main church have covered certain 14th-c. works. The depictions in the apse and the eastern wall of the sanctuary, the northern wall of the sanctuary and the southern wall of the church date back to the early 14th c. The decoration of the southern external façade of the initial church and the eastern wall of the southern arcade is attributed to the second half of the 14th c. The repair of the church during the 16th c., which resulted in alterations of the original edifice, was accompanied by new murals on the southern wall of the central aisle, the intrados of the large western arch, the western wall of the ambulatory, the niche and the wall of the prothesis, as well as the pillar separating the central aisle and the northern arcade. During the 18th c., mural paintings were illustrated in two zones on the northern wall of the church. During the same period, minor interventions in the interior, such as the blocking of the door of the original southern wall, were covered with mural paintings.