Ιστορία του Μουσείου

Το Βυζαντινό Μουσείο Βέροιας στεγάζεται σε ένα βιομηχανικό κτίριο των αρχών του 20ου αιώνα, τον υδροκίνητο αλευρόμυλο του Στέργιου Μάρκου. Από το 2002, χρονιά που εγκαινιάστηκε η πρώτη μόνιμη έκθεσή του, προβάλει συστηματικά μέσα από το μόνιμο μουσειολογικό πρόγραμμα αλλά και τις περιοδικές του εκθέσεις το πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα της Βέροιας των βυζαντινών, μεταβυζαντινών και οθωμανικών χρόνων.

DSC_4570

Χάρη στην υποδειγματική και βραβευμένη από την Europa Nostra αποκατάσταση του κτιριακού κελύφους του μουσείου, η οποία βασίστηκε στη μελέτη της Π. Θεολογίδου, στον τετραώροφο νερόμυλο του Μάρκου ξετυλίγεται η ιστορία, η ζωή και η τέχνη της Βέροιας από την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου μέχρι και την απελευθέρωση της πόλης από τους Οθωμανούς το 1912, με το κτίριο του μουσείου ν’ αποτελεί το τελευταίο χρονολογικά έκθεμα αυτής της μακραίωνης διαδρομής.

Βασικοί χρονολογικοί σταθμοί της ιστορίας του είναι η περίοδος κατά την οποία κτίζεται μεταξύ των ετών 1908-1911, τα χρόνια της λειτουργίας του μύλου από το 1911 μέχρι τη δεκαετία του 1960, η εποχή της εγκατάλειψης από το ’60 μέχρι τον Αύγουστο του 1981, οπότε και καταστράφηκε ολοσχερώς από πυρκαγιά, η φάση της αποκατάστασης – επανάχρησης στα μέσα της δεκαετίας του ’90 και η απόδοση του ως μουσείο το 2002.

Από τα δημοσιευμένα άρθρα αλλά και από την ταινία με τίτλο «O μύλος του χρόνου», σε σκηνοθεσία Νίκου Αναγνωστόπουλου, ερευνητές και επισκέπτες του μουσείου γνωρίζουν πως ο μύλος κτίσθηκε το 1911 από το γιατρό Στέργιο Μάρκου, σύμφωνα με τα σχέδια Γερμανών μηχανικών. Μαθαίνουν ακόμη ότι στην εποχή της ίδρυσης και λειτουργίας της η αλευροποιία Μάρκου αποτέλεσε γεγονός για την πόλη, καθώς ήταν ένα εργοστάσιο «τελειοτάτου συστήματος», που είχε ως κινητήρια δύναμη το νερό από ένα παρακλάδι του Τριποτάμου, που περνούσε σε επαφή με τη νότια όψη του μύλου.

Το κτίριο είναι ορθογωνικό, πέτρινο, τετραώροφο, τυπικό δείγμα της αρχιτεκτονικής βιομηχανικών κτιρίων αυτής της περιόδου και η ομοιότητά του με άλλα κτίρια της εποχής στην ευρύτερη περιοχή αλλά και στην Ευρώπη είναι εμφανής.

assets_LARGE_t_420_7913377

Τα πατώματα και η στέγη του ήταν ξύλινα και εδράζονταν στις περιμετρικές τοιχοποιίες και σε μεταλλικό σκελετό. Όλα τα μεταλλικά και τα ξύλινα στοιχεία του κτιρίου εισήχθησαν από την Ευρώπη με καράβι. Εντυπωσιακή είναι η ποιότητα των υλικών και της κατασκευής: αυστηρή γεωμετρική μορφή, ισχυρή βαθιά θεμελίωση από σιδηρόπετρα, πάνω σε βάση από ισχυρό κονίαμα, προσεκτικές μεταλλικές συνδέσεις και κατασκευαστικές λεπτομέρειες, περιορισμένα διακοσμητικά στοιχεία, φυσικός φωτισμός με πολλά μεγάλα τοξωτά παράθυρα, εξαιρετικής ποιότητας λιθοκατασκευές με ασβεστοκονίαμα, λιτά σιδερένια παράθυρα και βαριές σιδερόπορτες είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της. O μηχανικός εξοπλισμός του εισήχθη από τη Γερμανία. Στο ισόγειο βρισκόταν ο άξονας λειτουργίας και τα αναβατόρια, στον 1ο όροφο οι κύλινδροι, στο 2ο όροφο οι αποθήκες υλικού και στον 3ο τα πλανσίστερ για το κοσκίνισμα και μικρές ξύλινες αποθήκες.

SECTION 1